Belediyelerin 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 18/f maddesi gereği yapmış olduğu hizmetlerden tahsil ettiği ücretlerden hangilerinin KDV’ye tabi olduğu hususunda tereddüde düşülmüştür.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun “Verginin Konusunu Teşkil Eden İşlemler” başlıklı 1’inci maddesinin (g) bendinde; “Genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve mesleki nitelik-teki teslim ve hizmetleri” hükmü yer almaktadır. Ancak madde metninde kamu idarelerinin her türlü
Eylül 2023, Cilt 28, Sayı 9 52
hizmetleri denilmeyerek sadece ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetleri denilmesi tereddüde neden olmuştur.
KDV Genel Uygulama Tebliğinde de “Öte yandan yukarıda sayılan kuruluşlara ait veya tabi olan veya bunlar tarafından kurulan ve işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşlar, iktisadi işletme olarak mütalaa edilir. Bunların ticari, sınaî, zirai ve mesleki faaliyetleri vergiye tabi tutulur.”, “Bu maddelerde hükme bağlandığı üzere dernekler ile kamu idare ve müesseselerinin faaliyetleri doğru-dan KDV’nin konusuna alınmamış, bu kuruluşlara ait veya tabi olan müesseselerin yukarıda belirtilen nitelikteki teslim ve hizmetlerinin vergiye tabi olduğu belirlenmiştir.”, “Belediyelerin veya il özel ida-relerinin bünyesinde bir iktisadi işletme oluşması halinde KDV mükellefiyetinin, belediye veya il özel idarelerinin adına değil, bunların bünyesinde oluşan iktisadi işletme adına tesis edilmesi gerekmekte-dir. Belediye veya il özel idarelerine ilişkin mükellefiyet tesisinde, söz konusu iktisadi işletmelerin faa-liyet konuları dikkate alınacak ve unvanında faaliyet konusuna yer verilecektir.” şeklinde açıklamalar bulunmaktadır.
Zirai faaliyetler çiftçiler, mesleki faaliyetler serbest meslek erbabı tarafından ifa edildiğinden sınai faaliyeti de olmayan bir belediye için söz konusu kanun maddesinde sayılan faaliyetlerden sadece ti-cari faaliyet icra edilebilmekte olup bu tür faaliyetlerden de KDV alınması hususunda bir ihtilaf bu-lunmamaktadır.
Örneğin belediyelerin salon kiralama, otopark ücreti, sinema bilet ücreti, ağaç budama ücreti, moloz taşıma ücreti vb. ücretler piyasa ekonomisi içinde sunulan hizmetler kapsamında alınan ücret-ler iken harçların dışında tahsil ettikleri imar ücretleri (Teknik Eleman Ücreti, İskan Muayene Ücreti, İmar Durumu Ücreti, Plan Tadilat Ücreti, Isı Yalıtım Kontrolü Muayene Ücreti, Havalandırma Tesisatı Ücreti vb.) veya nikah hizmeti karşılığında aldığı evlendirme ücretleri görev ve yetkileri çerçevesinde alınan ücretler mahiyetindedir.
Belediyelerin ifa ettikleri ücretli hizmetlerin bir kısmı piyasa şartları yani mübadele ekonomisi içinde sunulurken bir kısmı da belediyelerin görev ve yetkileri kapsamında sunulduğundan yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri ve değerlendirmeler göz önünde bulundurularak bu hizmetler karşılığında tahsil etmiş oldukları ücretlerin hangileri, özellikle imar ve ruhsat müdürlüklerince sunulan teknik mahiyetteki ücretlerin 3065 sayılı Kanunun 1-g maddesine göre KDV’ye tabi olup olmadığı hususunda bilgi verebilir misiniz?